Frederik Weinreb

 

Zie ook: Publicaties Friedrich Weinreb

Frederik Weinreb (Lemberg 1910 – Zürich 1988) is niet alleen bekend door zijn optreden in de Tweede Wereldoorlog, waarover een lange en slepende “Weinreb-affaire” is ontstaan, maar ook vanwege het feit dat hij de auteur is van een zeer omvangrijk oeuvre op het gebied van de joodse mystiek.

Zijn belangrijkste werk, De Bijbel als Schepping (1963), waarin hij de grondslagen van zijn op de joodse mystiek gebaseerde denkwereld uiteenzette, werd spoedig gevolgd door Ik die verborgen ben (1967), een mystieke uitleg van het Bijbelboek Esther op grond van de joodse traditie.

Daarna verschenen er nog talloze boeken en lezingen, waarin vrijwel alle aspecten van het dagelijkse leven van de moderne mens worden besproken vanuit een mystiek wereldbeeld.

Weinreb heeft niet alleen veel geschreven in het Nederlands; ook in het Duits heeft hij een omvangrijk werk voortgebracht. Sinds 1968 woonde hij in Zürich, waar uiteindelijk in 1980 de Friedrich-Weinreb-Stiftung werd opgericht.

Deze stichting is sindsdien verantwoordelijk voor de vele Duitstalige uitgaven van Weinrebs werk. Op de website van de Friedrich-Weinreb-Stiftung zijn ook veel leesfragmenten van Weinrebs Duitstalige werk beschikbaar. De boeken, lezingen en vele bandopnamen zijn aldaar nog steeds te bestellen.

De Nederlandstalige boeken en cursussen kunnen worden besteld bij de Academie voor de Hebreeuwse Bijbel en de Hebreeuwse taal.

Van wetenschappelijke zijde is pas sinds korte tijd belangstelling voor het mystieke werk van Weinreb en de plaats daarvan binnen de joodse mystieke traditie. In 1996 promoveerde de Israëlische geleerde Israel Koren aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem op een proefschrift, getiteld סוגיות מרכזיות במשנתו של פרידריך ויינרב (Main Issues in Friedrich Weinreb’s Philosophy). Een Engelstalige samenvatting van deze in het Hebreeuws geschreven studie is op het internet beschikbaar.

Verder publiceerde Koren een detailstudie: “Friedrich Weinreb’s Commentary on the Two Tales of Creation in Genesis”, Jewish Studies Quarterly 6 (1999) 71-112, dat door de Friedrich-Weinreb-Stiftung in het Duits is uitgegeven als apart boekje: Israel Koren, Friedrich Weinrebs Deutung der zwei Schöpfungsgeschichten im Buch Genesis.

De eerste omvangrijke en omvattende analyse van het mystieke werk van Frederik Weinreb en de relatie ervan tot de mystieke traditie van het jodendom is geschreven door J.H. Laenen, Frederik Weinreb en de joodse mystiek (Baarn: Ten Have, 2003).

N.B. De volledige tekst van Frederik Weinreb en de joodse mystiek is hier als pdf beschikbaar!

Weinrebs optreden tijdens de Tweede Wereldoorlog en de geruchtmakende nasleep daarvan in Nederland is onderwerp geweest van uitgebreide en felle polemieken. Voor een evaluatie van de zogeheten “Weinreb-affaire” zij verwezen naar de studie van René Marres, Frederik Weinreb: verzetsman en groot schrijver (2e herz. druk; Soesterberg: Aspekt, 2005). 173 pp. ISBN 978-90-5911-080-3. € 14,98. Dit boek is te bestellen bij Uitgeverij Aspekt.

Lees ook het dubbelinterview door René Zwaap, “Rehabilitatie van Frederik Weinreb”, met Sjef Laenen en René Marres in De groene Amsterdammer van 16 augustus 2003.